Մայրենի, 6-րդ դասարան, 2.02.2022

Լրացուցիչ կրթություն (տանը)

  1. Թումանյանի բալլադը կարդալ, սովորել պատմել։
  2. Բլոգում տեղեկություններ ենք գրում բալլադի ժանրի մասին՝ օգտվելով համացանցից:

Տեղեկություններ բալլադի ժանրի մասին։

  1. Գտնում ենք մգեցված բառերի բացատրությունները:

վեհափառ -Վեհ ու փառավոր, վսեմ ու պանծալի ոգով տոգորված:

Ծիծղուն-Ծիծաղուն

սեգ-Իր ուժով՝ գեղեցկությամբ՝ վեհությամբ հպարտ, հպարտության՝ պարծանքի զգացումով լցված:

դեսպաններ-Պետության դիվանագիտական ներկայացուցիչ մի այլ երկրում:

չնաշխարհիկ-Արտակարգ կերպով լավ՝ գեղեցիկ, անզուգական, աննման:

ամեհի-Անսանձ, անզուսպ, կատաղի

Տեղեկություններ բալլադի ժանրի մասին 

18-րդ դարի վերջերից բալլադի թե՛ բովանդակությունը, թե՛ ձևը զգալի փոփոխության են ենթարկվում։ Ռոմանտիկ բանաստեղծները բալլադ սկսեցին կոչել որևէ ժողովրդական ավանդության գեղարվեստական մշակումը, որն ուներ անսովոր, հերոսական կամ ֆանտաստիկ թեմա, դեպքերի սեղմ ընթացք և քնարական ուժեղ գունավորում, ոչ մեծ ծավալի սյուժետային գործերը։ Բալլադի հիմքում դրված է որևէ լարված, սուր դրամատիկ, սրընթաց ու արագ զարգացող սյուժե։ Բնորոշ է որոշ տողերի ու տների կրկնությունը, երբեմն մեծ տեղ են գրավում երկխոսությունները, որոնց միջոցով էլ հաճախ առաջ է շարժվում գործողությունը։ Դեպքերի նկարագրությունը միշտ ենթարկվում էր հեղինակի քնարական մտահղացմանը, հուզական ուժեղ տպավորության հասնելու նպատակին։ Պատմվում են միայն գործողության հիմնական օղակները, առանց կապակցող բացատրությունների։ Այդ հատկանիշները, որոնք արդեն հատուկ էին Շիլլերի, Գյոթեի, Վալտեր Սքոթի բալլադներին, զգալի չափով պահպանվեցին նաև ժանրի պատմության հետագա փուլերում։

Ռոմանտիկ բանաստեղծների բալլադներում գործողությունը հաճախ իրական աշխարհից տեղափոխվում էր երևեկայության ոլորտը, ներկայացվում իբրև խորհրդավոր ուժերի և հրաշապատում երևույթների թատերաբեմ։ Հաճախ հանդես էին գալիս ուրվականներ, կենդանացող մեռելներ, ոգիներ, սատանաներ ու կմախքներ, չարագուշակ գերեզման ու խորհրդավոր լուսին։ Իսկ ռեալիստ բանաստեղծները՝ Ա. Պուշկինը, Ռոբերտ Բըրնսը, Հ. Թումանյանը, պահպանելով հադերձ սյուժեի ավանդական-լեգենդային հիմքը, շատ պատկերների պայմանական և անսովոր բնույթը, բալլադն օժտեցին կյանքի իրական գծերով, կենդանի խոսակցական լեզվով (օր.՝ Ա. Պուշկինի «Ջրահեղձը»)։

Ժանրի դասական օրինակներ են անգլիական ժողովրդական բալլադները Ռուբին Հուդի մասին, Գյոթեի «Անտառի արքան», Ալեքսանդր Պուշկինի «Օլեգի երգը», «Ջրահեղձը»։ Հայ գրականության մեջ բալլադի լավագույն օրինակներ են Հ. Թումանյանի«Փարվանան», «Ախթամարը», «Աղավնու վանքը», Ավետիք Իսահակյանի «Հավերժական սերը», «Ժողովրդի քնարը», «Ասպետի սերը», Հովհ. Հովհաննիսյանի «Արտավազդը» և այլն։

Կայծակ

Կայծակ: Երկու տարանուն լիցքերով լիցքավորված մարմինները մոտեցնելիս առաջանում է կայծ, և ճայթուն է լսվում: Այս երևույթն անվանում են էլեկտրական պարպում: Յուրաքանչյուրս երկնակամարի վրա տեսել ենք կայծակի բռնկումը և լսել ենք որոտի խլացուցիչ ձայնը:
Կայծակի երկարությունը հասնում է մի քանի կիլոմետրի: Կայծային պարպման ժամանակ առաջանում է ձայնային ալիք՝ որոտ:

Կայծակը բնության ահեղ երևույթներից է, և նրա հարվածը խիստ վտանգավոր է: Այն ավելի հաճախ հարվածում է Երկրի մակերևույթից վեր խոյացող առարկաներին, առանձին շինություններին, միայնակ ծառերին, կենդանիներին և մարդկանց:
Շենքերը կայծակի հարվածից պաշտպանում են հատուկ սարքերի՝ շանթարգելի օգնությամբ: Շանթարգելը մետաղյա ձող է, որն ամրացվում է շինության պատի երկայնքով: Ձողի վերին՝ սրածայր մասը պաշտպանվող շենքից բարձր է: Ձողի ստորին մասին զոդակցում են պղնձյա թիթեղ, որը թաղում են հողի մեջ (հողակցում): Ամպրոպաբեր ամպերից էլեկտրական լիցքերը շանթարգելի միջով անցնում են հողի մեջ՝ չվնասելով շինությունը:
Եթե փոթորկի ժամանակ գտնվում ենք բաց I երկնքի տակ կամ բաց տարածքում, կայծակից պաշտպանվելու համար պետք է հեռու մնալ երկնասլաց առարկաներից, մետաղյա շինություններից, միայնակ ծառերից, խոտի դեզերից և ժայռերից:
Փոթորկի ժամանակ շատ կարևոր է ոչ միայն տեղանքի ճիշտ ընտրությունը, այլև մարմնի ճիշտ կեցվածքը: Վտանգավոր է պառկելը: Կարող եք տուժել ոչ թե անմիջական հարվածից, այլ գետնի էլեկտրական դաշտից, որն առաջանում է, երբ կայծակը հարվածում է մոտական ծառին կամ այլ բարձրադիր առարկայի:

Կայծակի մասին

Հարցեր՝
1.Ինչպե՞ս է առաջանում կայծակը: Ի՞նչ է որոտը: Երկու տարանուն լիցքերով լիցքավորված մարմինները մոտեցնելիս առաջանում է կայծ, և ճայթուն է լսվում:
2. Ի՞նչ է շարթարգելը, և ինչպե՞ս է այն շինությունները պաշտպան ում կայծակի հարվածից:

Այն մի մետաղյա ձող է, որը ամրացվում է շենքի վրա։ Կայծակը խփում է շանթարգելին և պարպվում գետնի մեջ։ Այսպիսով այդ էլեկտրական ուժեղ լիցքը շենքին հարվածելու կամ հրդեհ առաջացնելու փոխարեն մտնում է գետնի մեջ:
3. Կայծակի ժամանակ ինչպե՞ս պետք է վարվեք, եթե հայտնվել եք բաց տարածքում:

Պետք է հեռու մնալ երկնասլաց առարկաներից, մետաղյա շինություններից, միայնակ ծառերից, խոտի դեզերից և ժայռերից:

Պարապմունք 58.

Թեմա՝ Ռացիոնալ թվերի համեմատումը
Սահմանում։ Երկու ռացիոնալ թվերից ավելի մեծ է այն թիվը, որը կոորդինատային ուղղի վրա գտնվում է ավելի աջ։

1. Համեմատե՛ք հետևյալ ռացիոնալ թվերը. 
ա) -3.½  < 3.1/2 
բ) 24.¾  =   24.¾,
գ) 0  >  -12.5/9
  դ) 0 <  + 156. 1/7

2.Իրար հավասա՞ր են արդյոք կոտորակները

ա) 7/11 = -7/11

բ) – 31/60 = 31/-60

գ) 5/3 և -5/3 հավասար չէ

դ) -7/3 = -7/3

ե) 4/9 = -4/-9

զ) -15/4 = 15/-4

3. Աճման կարգով գրե՛ք հետևյալ ռացիոնալ թվերը.
-31.⅕,    -124.½,   0,   23,   -18,   -19.½,  101,   -46.⅞

-124.1/2, -46.7/8, -31.1/5, -19.1/2, -18, 0, 23, 101 

4. Նվազման կարգով գրե՛ք հետևյալ ռացիոնալ թվերը.

-31.⅕,    -124.½,   0,   23,   -18,   -19.½,  101,   -46.⅞
101,23, 0, -18, -19.1/2, -31.1/5, -46.7/8, 124.1/2

5. Գրե՛ք որևէ ամբողջ թիվ, որ կոորդինատային ուղղի վրա գտնվում է հետևյալ թվերի միջև․

ա) -3 4/9 1 3/5 +2 1/2

բ) -6 1/4 -3 4/9 0

գ) 0 +6 1/5 +8 3/10

դ) -9 16/21 -4 2/9 -2 14/27

ե) -20 1/5 -5 4/9 7 3/8

զ) +8 18/25  +10 5/9 18 1/10

Պարապմունք 58

Թեմա՝ Ռացիոնալ թվերի համեմատումը
Սահմանում։ Երկու ռացիոնալ թվերից ավելի մեծ է այն թիվը, որը կոորդինատային ուղղի վրա գտնվում է ավելի աջ։

1. Համեմատե՛ք հետևյալ ռացիոնալ թվերը.
ա) -3.½  < 3.1/2
բ) 24.¾ =   24.¾,
գ) 0  >  -12.5/9
  դ) 0 <  + 156. 1/7

2.Իրար հավասա՞ր են արդյոք կոտորակները

Այո
3. Աճման կարգով գրե՛ք հետևյալ ռացիոնալ թվերը.
-31.⅕,    -124.½,   0,   23,   -18,   -19.½,  101,   -46.⅞

4. Նվազման կարգով գրե՛ք հետևյալ ռացիոնալ թվերը.

5. Գրե՛ք որևէ ամբողջ թիվ, որ կոորդինատային ուղղի վրա գտնվում է հետևյալ թվերի միջև․


Խնդիրներ ուրբաթ, շաբաթ, կիրակի օրերի համար
6.Առաջին պարանը երկրորդից երկար է 72 մետրով: Երբ յուրաքանչյուր պարանից կտրեցին 5մ, ապա պարզվեց, որ առաջին պարանը երկրորդ պարանից 4 անգամ երկար է: Գտեք յուրաքանչյուր պարանի երկարությունը:

7. Գտիր ամենամեծ եռանիշ թիվը, որի թվանշանների գումարը պարզ թիվ է:

8. Մայր դպրոցից մինչև Գեղասահքի դպորց՝ 3կմ է: Աննան քայլքով այդ ճամանարհը անցավ 50 րոպեում: Գտիր Աննայի արագությունը (արտահայտած մ/վ-ով), եթե ամբողջ ճանապարհը անցել է հաստատուն արագությամբ:

9. Եվան չորս օրը մեկ գնում է լողավազան, իսկ Տիգրանը՝ վեց օրը մեկ: Հունվարի 26-ի հանդիպումից հետո նրանք հաջորդ անգամ լողազանում երբ կհանդիպեն:
10. Նկար 1-ում ցույց տրված ամրոցը կառուցված է խորանարդներից։ Նկար 2-ում պատկերված է ամրոցը՝ վերևից։ Քանի՞ խորանարդ է պահանջվել ամրոցի կառուցման համար։