Ընկե՛ր, սպասի՛ր ինձ, որ կարողանանք միասին բարձրանալ այնտեղ լեռան գագաթը: Դու, ամեն ինչ արագ մոռանալով, առաջ ես շարժվում, իսկ ինձ համար դժվար է այդքան արագ ընթանալը: Խնդիրները՝ մեզնից մեծ ջանքեր պահանջող, ուժասպառ են անում և մի պահ հասկանում ես, որ հանգստի կարիք ունես, ու ոչինչ չանելն է երազվում: Ես, բարեբախտաբար, հաղթահարել եմ ոչինչ չանելը, բայց այդքան արագ գնալ, հևասպառ վազել դժվարանում եմ: Քո ՝արկածների հանդեպ սերը երբեմն մոռանու է իմ՝ անդունդներից ունեցած վախերի մասին: Շատ արագ գնալիս ստիպված ես լինելու կանգ առնել, իսկ կանգ առնելը կարող է հետդարձի սկիզբ դառնալ․ գիտես: Հիմա եղանակը լավն է․ գալի՞ս ես: Հիմա ես կգամ քո ետևից լեռը մեզ է սպասում, մենք՝ բարձրանալուն: Գնացի՞նք:

Ամփոփ աշխատանք։
1.Գրիր տասնորդական կոտորակներ (հինգ օրինակ):

5/10, 2/10, 6/10, 7/10, 9/10
2. Վերը գրածդ թվերը դասավորիր նվազման կարգով։

2/10, 5/10, 6/10, 7/10, 9/10
3. Գրիր հինգ զույգ տասնորդական կոտորակներ, համեմատիր յուրաքանչյուր զույգի թվերը։

5,6>3,3, 6,9<9,6, 6,2<8,1, 2,2=2,2, 7,3>5,7
4. Գրիր երկու տասնորդական կոտորակ, գումարիր գրածդ տասնորդական կոտորակները երկու  եղանակով։
5. Գրիր երկու տասնորդական կոտորակ, մեծից հանիր փոքրը, կատարիր գործողությունը երկու  եղանակով։
6. Գրիր տասնորդական կոտորակներ, ընդգծիր յուրաքանչյուր թվի  ամբողջ մասը  (հինգ օրինակ):
7. Գրիր տասնորդական կոտորակներ, ընդգծիր յուրաքանչյուր թվի կոտորակային մասը  (հինգ օրինակ):
8.Հորիրնոիր այնպիսի խնդիր, որում առկա թվերը լինեն տասնորդական կոտորակներ։

Տարածում և էկոլոգիա

Իսկական հալվեի բնական տարածվածությունն անհասկանալի է, քանի որ այն լայնորեն աճեցվում է ամբողջ աշխարհում։ Այս տեսակը հարմարեցվել է Արաբական թերակղզու, Հյուսիսային Աֆրիկայի (Մարոկկո, Մավրիտանիա, Եգիպտոս), ինչպես նաև Սուդանի, Կանարյան կղզիների, Կաբո-Վերդեի կլիմաներին։

Բույսի վայրի տեսակը հանդիպում է Կանարյան կղզիներում։

Բույսը կարող է աճել այնպիսի պայմաններում, երբ այլ բույսեր են չեն դիմանում և վերանում են։ Ծայրահեղ իրավիճակներում հալվե վերան փակում է ծակոտիները՝ պահելով խոնավությունը տերևի ներսում։

Բուսաբանական նկարագիր

Ունի ցածր զարգացած արմատային համակարգ։ Ցողունը կարճ է։ Տերևները հերթադիր են, հյութալի, մսալի՝ մոմաշերտով պատած, եզրերը՝ փշոտ։. Ծաղկաբույլը ողկուզանման է, ծաղիկները հիմնականում խողովակավոր կամ նեղ զանգակաձև են՝ կարմիր, նարնջագույն, դեղին։

Քիմիական բաղադրություն

Պարունակում է լորձ, այլ պոլիսախարիդներ, պրոստագլանդիններ, անտրացեն, ֆլավոնոիդներ, ֆենոլներ, ֆերմենտներ, համ, խեժ, հորմոնանման միացություններ, մի փոքր քանակությամբ եթերային յուղեր:Բացի տրիվիալ պոլիսախարիդներից, կան նաև մուկոպոլիսախարիդներ, գլիկոպրոտեիդներ, որոնք բաղկացած են տարբեր շաքարներից, այդ թվում՝ ացետիլացված մանոզից, առկա է նաև ասկորբինաթթու, B խմբի վիտամիններ, ֆոլաթթու, կարոտիններ, խոլին, К, Са, Mg, Zn, Cu.

1․ 3,56-2,14=1,42,

2․ 81,22-53,12=29,10

3․ 111,782-65,327=36,455

4․ 17,1-8,256=8,956

5․ 0,625-0,1=0,525

6․ 7,35-6,35=1,00

1. 3-0,1=2,9
2. 5-2,63=2,37
3. 10-9,68=0,32
4. 1-0,047=0,953
5. 25-10,38=14,62
6. 102-96,24=0,5,76

1. 1,037-1=0,037
2. 3,263-2=1,263
3. 8,002-8=0,002
4. 11,397-9=2,397
5. 107,03-56=51,03
6. 34,56-29=5,56

973,14

• Կարդում ենք, սովորում պատմել Դինո Բուցատիի «Կորսված օրերը» պատմվածքը:
• Գտնում ենք մգեցված բառերի բացատրությունները և գրում բլոգում:

Կորսված օրերը

Մի քանի օր հետո, ինչ դարձել էր շքեղ ամառանոցի տեր, Էռնեստ Կաձիրան, տուն վերադառնալով, հեռվից նկատեց մի մարդու, ով, մի արկղ ուսերի վրա դրած, դուրս ելավ ցանկապատի երկրորդական դռնից ու այն դրեց մի բեռնատարի վրա: Չհասցրեց հասնել նրան` նախքան նա կմեկներ: Այդժամ նստեց մեքենան ու գնաց նրա ետևից: Բեռնատարը գնաց երկար, մինչև քաղաքի ամենահեռու ծայրամասը ու կանգ առավ մի ձորի պռնկին:
Կաձիրան իջավ մեքենայից ու գնաց տեսնելու: Անծանոթը վայր բերեց արկղը բեռնատարի վրայից ու մի քանի քայլ անելուց հետո այն շպրտեց քարափին, ուր լցված էին արդեն հազարավոր այդպիսի արկղեր:
Մոտեցավ այդ մարդուն ու հարցրեց.
-Տեսա, թե ինչպես այս արկղը դու տարար իմ այգուց: Ի՞նչ կար դրա մեջ: Եվ ի՞նչ են նշանակում այս բոլոր արկղերը:
Մարդը նայեց նրա ու ժպտաց.
-Դրանցից դեռ էլի կան բեռնատարի վրա, որ պիտի դեն նետվեն: Չգիտե՞ս: Դրանք օրեր են:
-Ի՞նչ օրեր:
-Քո օրերը:
-Իմ օրե՞րը:
-Քո կորսված օրերը: Օրերը, որ դու կորցրել ես: Դրանց սպասում էիր, ճի՞շտ է: Դրանք եկան: Ի՞նչ արեցիր դրանց հետ: Նայի՛ր դրանց, անփոփոխ են, դեռևս լիքը: Իսկ հիմա՞:
Կաձիրան նայեց: Կազմել էին մի ահռելի կույտ: Դարալանջով իջավ ներքև ու բացեց դրանցից մեկը:
Ներսում մի աշնանային ճանապարհ էր, իսկ ծայրին՝ Գրացիելան էր՝ իր հարսնացուն, ով հեռանում էր ընդմիշտ: Իսկ ինքը նրան նույնիսկ չէր կանչում:
Բացեց մեկ ուրիշը ու դրա մեջ տեսավ հիվանդանոցային մի սենյակ, իսկ մահճակալին՝ իր եղբայր Ջոզուեին, որի վիճակը վատ էր, որը նրան էր սպասում: Բայց ինքը գործերով ինչ-որ տեղ էր մեկնել:
Բացեց երրորդը: Հինավուրց խունացած տան ճաղերի ետևում Դակն էր` իր հավատարիմ գամփռը, որ սպասում էր նրան արդեն երկու տարի, և որի կաշին ու ոսկորներն էին մնացել: Իսկ ինքը չէր էլ մտածում վերադառնալու մասին:
Ինչ-որ ցավ զգաց իր ներսում՝ ստամոքսի մեջ: Բեռնաթափող մարդը կանգնած էր ուղիղ ձորի պռնկին, անշարժ՝ որպես դահիճ:
-Պարո՛ն, -գոռաց Կաձիրան. -Լսեցե՛ք: Թողե՛ք, գոնե այդ երեք օրերը վերցնեմ: Աղաչո՛ւմ եմ ձեզ: Գոնե այդ երեքը: Ես հարուստ եմ: Ձեզ կտամ ինչ-որ ուզենաք:
Բեռնաթափող մարդը մի շարժում արեց աջ ձեռքով, կարծես մատնանշելու համար մի անհասանելի կետ, կարծես ասելու համար, թե արդեն չափազանց ուշ է և ոչ մի դարմանում այլևս հնարավոր չէ: Հետո չքացավ օդի մեջ, ու վայրկենապես անհետացավ նաև առեղծվածային արկղերի ահռելի կույտը:
Ու թանձրանում էր գիշերվա խավարը:

Պռունկ-եզր:

Կորսվել-կորցնել։

Ահռելի-ահ ու սարսափ ազդող:

Դարալանջ-լեռնալանջ:

Խունանցում-խունացվելը:

Կաշին ու ոսկորներն էին մնացել-նիհար։

Դահիճ-պատիժը գործադրող պաշտոնյա:

Մատնանշել-մատով ցույց տալ, մատնացույց անել:

Դարման-դեղ, ճար:

Չքանալ-անհետանալ, աներևութանալ:

Վայրկենապես-անմիջապես, իսկույն:

Թանձրանալ-թավանալ, խտանալ:

1.Прочитайте текст.

Один корабль обошёл вокруг света и возвращался домой. Была тихая погода, весь народ был на палубе. Посреди народа вертелась большая обезьяна и забавляла всех. Обезьяна эта прыгала, передразнивала людей, и видно было – она знает, что ею забавляются, и оттого ещё больше расходилась. Она подпрыгнула к мальчику, сыну капитана корабля, сорвала с его головы шляпу, надела и живо взобралась на мачту. Все засмеялись, а мальчик остался без шляпы и сам не знал смеяться ему или плакать. Обезьяна села на перекладину мачты, сняла шляпу, поиграла с ней и стала рвать её зубами и лапами. Она как будто дразнила мальчика, показывала на него и строила ему рожи. Мальчик крикнул на неё, но она ещё злее рвала шляпу. Матросы громко стали смеяться, а мальчик покраснел, скинул куртку и бросился за обезьяной на мачту. В одну минуту он взобрался по верёвке на первую перекладину, но обезьяна ещё быстрее в ту самую минуту, когда он думал схватить шляпу, взобралась ещё выше.
– Так не уйдёшь же ты от меня! – закричал мальчик и полез выше. Обезьяна опять подманила его, полезла ещё выше, но и мальчик не отставал. Так обезьяна и мальчик в одну минуту добрались до самого верха. На самом верху обезьяна и повесила шляпу на край последней перекладины, а сама взобралась на макушку мачты и оттуда строила рожи и показывала зубы. От мачты до конца перекладины, где висела шляпа, было метра два, так что достать её нельзя было иначе, как выпустить из рук верёвку и мачту. Мальчик отпустил мачту и ступил на перекладину. На палубе все смотрели и смеялись тому, что выделывали обезьяна, но как увидели, что сын капитана отпустил верёвку и ступил на перекладину, все замерли от страха. Стоило ему оступиться – и он вдребезги разбился бы о палубу.

Даже если бы он и не оступился, а дошёл до края перекладины и взял шляпу, то трудно было бы ему повернуться и дойти назад до мачты. Все молча смотрели на него и ждали, что будет. Вдруг в народе кто-то ахнул от страха. Мальчик от этого крика опомнился, глянул вниз и зашатался. В это время капитан корабля, отец мальчика, вышел из каюты. Он увидел сына на мачте, бросился в каюту и вернулся с ружьём. Капитан прицелился в сына и закричал: „В воду! Прыгай сейчас в воду! Застрелю!” Мальчик шатался, но не понимал. „Прыгай или застрелю!… Раз, два…” и как только отец крикнул „три” – мальчик прыгнул. Точно пушечное ядро, упал мальчик в воду, и не успели волны закрыть его, как уже матросы спрыгнули с корабля в море. Через несколько долгих секунд в воде показалось тело мальчика. Его схватили и вытащили на корабль. У него изо рта и из носа полилась вода, и он стал дышать. Когда капитан увидел это, он вдруг закричал, как будто его что-то душило, и убежал к себе в каюту, чтоб никто не видел, как он плачет.

2.Ответьте на вопросы.

Почему мальчик покраснел?

Мальчик покраснел потомучто все смеялись и ему стало стыдно.
Правильно ли он поступил, погнавшись за обезьяной?

Нет потомучто если бы он не погнался за обезяной то всего этого бы не было.
Как можно было помочь мальчику?

Можно было бы внизу поставить что-то мягкое и большое, что-бы мальчик прыгул на него.
Что бы вы сделали на месте людей, которые были на палубе?

Я бы постаралась помоч мальчику.
Как поступил капитан?

Капитан сказал что-бы через три секунды он спрыгнуд в воду и угрожал тем временьем ружем.
Правильно ли он действовал?

Нет. Он должен был поддержать мальчика а не угрожать.
Почему он убежал в каюту?

Он убежал в каюту что-бы никто не увидел как он плачет.

3.Опишите мальчика и его отца. охарактеризуйте их. Как вы думаете, хорошим ли он был капитаном? Какими качествами и чертами характера должен обладать капитан, по вашему мнению.

Мальчик был наивным и смелым. Отец был злым но он переживал за соего ребенка. Нет. Капитан должен быть добрым, храбрым, умным, внимателным, доброжелателным и мужествнным.

4.Вместо точек впишите подходящие местоимения.

1. Это Лариса. Ты с ней знакома? 2. Это мой друг Миша. Мы с ним дружим уже много лет. 3. Мы идём на футбол. Вы пойдёте с нами? 4. Моя сестра любит играть со мной в шашки. 5. Почему ты не был в школе? Что с тобой случилось?

5.Пересскажите текст.

6,Грамматический материал

Творительный падеж употребляется в конструкциях с глаголами: 1) дом строится рабочими; 2) интересоваться историей; 3) был инженером.
А также с существительными: 1) исполнение песни автором; 2) плавание кролем;
3) прогулки вечерами.

7. Ответьте на вопросы

1.Кем он хотел быть в детстве: врачом или преподавателем?

В детстве он хотел быть врачом.

В детстве он хотел быть преподавателем.

2. Кем она хочет стать:артисткой или фотомоделью?

Она хочет стать артисткой.

Она хочет стать фотомоделью.

3. Кем он никогда не станет: космонавтом или лётчиком?

Он никогда не станет космонавтом.

Он никогда не станет лётчиком.

4. Кем он будет после университета: экономистом или журналистом?

После университета он будет экономистом.

После университета он будет журналистом.

5. Кем она хочет быть: физиком или математиком?

Она хочет быть физиком.

Она хочет быть математиком.

6.Чем она интересуется:скульптурой или живописью?

Она интересуется скульптурой.

Она интересуется живописью.

7. Чем ты занимаешься в университете: литературой или языком?

В университете я занимаюсь литературой.

В университете я занимаюсь языком.

8. Он занимается։ дизайном или архитектурой?

Он занимается дизайном.

Он занимается архитектурой.

8. Прочитайте предложения, раскрывая скобки.

1. Я пишу в тетради карандашом, а не ручкой. 2. Она рисует фломастерами. 3. Преподаватель пишет на доске фломастером или мелом? 4. Суп обычно едят ложкой. 5. Мясо едят
   вилкой и ножом. 6. Мы режем хлеб ножом. 7. Не надо никого бить палкой. 8. Дверь можно
   открыть ключом. 9. Футболист отбил мяч ногой, а потом головой. 10. Не стучи, пожалуйста,
   карандашом по столу! 11. Думать надо головой! 12. В теннисе по мячу бьют ракеткой. 13.
   Ну что ты качаешь головой? 14. Гвоздь можно забить молотком. 15. Что написано пером,
   не вырубишь топором.

9. Раскройте скобки.

1. Поздравляю вас с днем рождения! 2. Поздравляю вас с первым сентября — начало занятий! 3. Я не могу поставить свою подпись под этот документ. 4. Не надо ссориться с этим человек. 5. Он посмотрел на меня с каким-то удивлением. 6. Не надо злоупотреблять моё терпение! 7. Писатель работает над новой книгой. 8. Она машет нам
   белым платком. 9. Надеюсь, ты не будешь драться с этим негодяем? 10. Чем можно почистить кастрюлю? — Какой-нибудь пастой или порошком. 11. Чем можно вытереться? —
   Вот этим полотенцем. 12. Чем наградят этого героя? — Каким-нибудь орденом или медалью.

10.Выучить наизусть. Запишите аудио.
С.Есенин

Весна наступает,
Снег быстро тает,
И все оживает
С приходом ея!

Деревья оделись
Зеленой листвою,
Луг зеленеет,
Покрытый травою.

Поля зазеленели,
Ароматом дыша.
Цветы запестрели,
Птицы прилетели.

Лес оживился
Щебетанием,
Воздух наполнился
Благоуханием.

Ընթերցանության օր

Լրացուցիչ կրթություն (տանը)

• Կարդում ենք, սովորում պատմել Ռ․ Ագուտագավայի «Գորտը» այլաբանական պատմվածքը:
• Մգեցված բառերը բացատրում ենք բառարանի օգնությամբ:

Լեցուն-լցված։

Հակված-տրամադիր։

Շրշել-շրշալ։

Հանց-իբրև։

Ժանյակ-զարդ։

Արտացոլանք-արտացոլում։

Անձանձիր-անձանձրույթ:

Գոչել-բարձր ձայն արձակել:

Տաղտկալի-ձանձրալի:

Քնատ-քնահարամ:

Պրկվել-կցկվել։

Հռետորություն-ճարտասանություն:

Ամենազոր-Աստված։

Մոլեգին-անզսպելի:

Սուրալ-սլանալ:

Պերճախոս-գեղեցիկ լեզու ունեցող:

Մացառուտ-մացառով պատված տեղ:

Արտասվաթոր-որից արտասուք է հոսում:

Միանգամայն-բոլորովին։

• Գրում ենք պատմվածքը կարդալուց հետո առաջացած մտքերի մասին: Ինչպե՞ս ես հասկացել այն (8-10 նախադասությամբ):

Իմ կարծիքով այս հեքիաթը սովորեցնում է այն, որ պետք է չլինել ինքնահավան։ Իմ կարծիքով այդ օձը ճիշտ արեց, որ կերավ այդ գոռտին, քանի որ այն շատ ինքնահավան էր և շատ էր երևակայում։ Ի՞նչու բոլոր գոռտերը չտեսան օձին, որ փրկեն գոռտին, կարող է նրանք ուզում էին, որ օձը այդ գոռտին ուտի։ Այդ ամենի մեղավորը օձը չէր, որովհետև նա շատ սոված էր միթե նա ոչթե ուտեր այդ գոռտին այլ սովից մեռներ։ Մեղավորը գոռտն է նա շատ բարձր էր խոսում դրա համր էլ օձը արթնացավ և կերավ նրան։