Ես Մարիաննան եմ։ Սովորում եմ արևելյան դպրոցի 3-1 դասարանում։ Ես 8 տարեկան եմ ես սիրում եմ վարդագույն գույնը և շատ եմ սիրում գիրք կարդալ։ Իմ ամենա սիրած գիրքը <<Փոքրիկ Իշխան է>>։

Մենք այսօր դասարանով գնացինք Խնկո Ապոր գրադարան, Հովհաննես Թումանյանի ծնդյան տոնի արթիվ։ Ես շատ եմ սիրու Հովհաննես Թումանյանի հեքիաթները և բանասեղծությունները։ Մենք ծանոթացանք կրթության նախարարի հետ, նա մեզ համար կարդաց <<Շունն ու կատուն>>։ Մենք այնտեղ երգեցինք և մարդկանց գրքեր նվիրեցինք, որովհետև այսօր գիրք նվիրելու տոն է։ Գրադարանի մոտ կային շատ լրագրողներ, նրանք հարցազրույց էին անցկացնում հյուրերի հետ։ Ինձ շատ դուր եկավ մեր ճամբորդությունը։

Once there lived a pussy cat

Who was very fat, he made warm things

For cats and kittens

One fine day a dog came

-Hello, I haven’t got a hat, I am very cold, I want a hat. What do you say?

-O.K, Come on Friday!

On Friday morning the dog came

– “Is it ready, my hat?” And where’s the Cat?”

-He is not at home yet

-Waiting for me, don’t worry. You will get your hat.

-I want my hat, I don’t want to chat

-Come on Friday at three o’clock.

So again the dog came, but there is no cat, no hat

-What hat, we don’t have a hat for you….

-You’re just a thief!”

-And you’re a liar

Things went from bad to worse

Till it got to court

Since that day,

On seeing one, an honest dog

Starts growling at the cat

As if he wants to ask again,

Well, what about my hat?”

The cat just hisses in reply and runs away

So that’s all we want to say.

1. Քո կարծիքով կատուն ինչպիսի՞ն է: Ինչո՞ւ ես այդպես կարծում: Կատուն խորամանկ և խափեբա։ Որովհետև նա խաբում էր շանը։

2. Շունն ինչպիսի՞ն է: Ինչո՞ւ ես այդպես կարծում: Շունը միամիտ էր և համբերատար։

3. Շան անունից բողոք գրի՛ր կատվի դեմ: Կատուն իմ գդակը չի կարել։

4. Կատվի անունից արդարացի՛ր: Դու մի քիչ սպասիր ես հեսա կկարեմ։

5. «Շունն ու կատուն» պատմի՛ր մորթու անունից: Մի կարիր ինձ կատու։

Հովհաննես Թումանյան

I

Ժամանակով Կատուն ճոն էր,
Շունն էլ գլխին գդակ չուներ,
Միայն, գիտեմ ոչ` որդիանց որդի,
Ճանկել էր մի գառան մորթի:

Եկավ մի օր, ձմեռվան մտին,
Կատվի կուշտը տարավ մորթին:

— Բարի’ աջողում, ուստա Փիսո,
Գլուխս մրսեց, ի սեր աստծո,
Ա՛ռ էս մորթին ու ինձ համար

Մի գդակ կարի գլխիս հարմար:
Վարձիդ համար միամիտ մնա՛,
Համա-համա շատ չուշանա:

— Աչքիս վրա, քեռի Քուչի,
Մի գդակ ա, հո մի քուրք չի․

Քու թանկագին խաթեր համար
Ուրբաթ օրը համեցեք տար:
Փողի մասին ավելորդ ա,
Մեր մեջ խոսելն էլ ամոթ ա,
Ի՜նչ մեծ բան ա, տո՜, հե՛ր oրհնած,

Միա՜յն, միա՜յն մի գդակի վարձ:

Ուրբաթ օրը քեռի Քուչին`
Ուստից առաջ` բաց-բաց կուճին
Թափ-թափ տալով` ծանր ու մեծ,
Ուստա Կատվի շեմքում կանգնեց.

— Ուստեն ո՞ւր ա… փափախս ո՞ւր ա…
— Մի քիչ կացի, հրես կերևա:

II

Ուստեն եկավ քուրքը հագին,
Շանը տեսավ, բեղի տակին
Իրեն-իրեն քիչ փընթփընթաց,

Ու մուշտարու վրա թնդաց.
— Ցուրտը տարա՞վ… վա՜հ, տնա՛շեն,
Չես թող անում մի շունչ քաշեն.
Հեշտ բան հո չի՞, հլա նոր եմ
Ցրցամ տվել, թե որ կարեմ:

— Դե հե՛ր օրհնած, էտե՛նց ասա,
Էդ բարկանալդ էլ ընչի՞ս ա:
Փող եմ տվել, վախտին կարի,
Թե չէ` ասա, էգուց արի:
Հա՛մ ասում ես, հա՛մ չես կարում,

Հա՛մ խոսում ես, վրես գոռում,
Հա՛մ, հա՛մ, հա՛մ, հա՛մ,
Քանի, ախպեր, գնամ ու գամ…
Ասավ Քուչին ու նեղացած
Վերադարձավ գլուխը բաց:

III

Մին էլ եկավ, դարձյալ չկար.
Էս անգամը դիպան իրար.
Էլ անպատիվ, անկարգ խոսքեր,
Էլ հին ու նո՜ր, էլ հերն ու մե՜ր,
Էլ գող Փիսո՜, էլ քաչալ Շո՜ւն…

Բանը հասավ դիվանբաշուն:
Շունը մինչև գնաց, եկավ,
Ուստա Կատուն կոտրն ընկավ,
Գլուխն առավ ու մի գիշեր
Հայդե՛, կորավ. Էն կորչիլն էր․․․

IV

Էն օրվանից մինչև օրս էլ
Շունն էս բանը չի մոռացել,
Մտքում հլա դեռ պահում ա,
Որտեղ Կատվին պատահում ա,
Վեր ա թըռչում, վրա վազում,

Իրեն մորթին ետ ա ուզում.
Իսկ սևերես Կատուն հանկարծ
Ետ ա դառնում ու բարկացած
Փշտացնում ա. մթամ նոր եմ
Ցրցամ տվել, թե որ կարեմ:

Ճոն – մորթուց, կաշվից հագուստ կարող
որդիանց որդի – որտեղից որտեղ
ճանկել – թռցնել, ձեռք գցել
ձմեռնամուտ – աշնան վերջը, ձմռան սկիզբը
կուշտը – մոտ
քուրք – մուշտակ
կուճի –  գլուխ
հրես – ահա, հիմա
մուշտարի – հաճախորդ
վախտին – ժամանակին
ցրցամ տալ – ջուր ցանել, որ փափկի
դիպան իրար – կռվեցին, վիճեցին
դիվանբաշի – դատավոր
կոտրն ընկնել – աղքատանալ, սնանկանալ
մթամ – իբր

Հովհաննես Թումանյանը պատմում է, որ բալլադի սյուժեն լսել է Լոռու մարզի Դսեղ գյուղում, իր քեռի Իսայուց: Ներսիսյան դպրոցը թողնելուց հետո, 1886 թվականի սեպտեմբեր-դեկտեմբեր ընկած ժամանակում: Ինքնագիրը մեզ չի հասել: Երեսուն տարի Թումանյանն աշխատել է այդ երկի վրա, կատարել բազում շտկումներ և փոփոխություններ: Թումանյանի ընտանեկան արխիվում պահվում են նաև Բաքվում տպված բանաստեղծություններից մեկ այլ, ինչպես նաև` «Լուսաբեր» դասագրքի երկրորդ տարվա հեղինակի սեփական օրինակները` որոշ ուղղումներով:  Ե. Չարենցի անվան գրականության և արվեստի թանգարանի Թումանյանի ֆոնդում պահվում է Բաքվում տպված բանաստեղծությունների հեղինակի սեփական օրինակը, որոնց մեջ Թումանյանն օժանդակ բայերի բարբառային ձևը փոխել է գրական ձևի: