Թեմա՝ Կոտորակների հանում

1.Կատարե՛ք կոտորակների հանում:

63/15 – 48/15=15/15

100/19 – 31/19=69/19

8/7 – 1=1/7

10/197 – 4/197=6/197

2.Անկանոն կոտորակից նույն հայտարարն ունեցող ի՞նչ կանոնավոր կոտորակ պետք է հանել, որպեսզի պատասխանը բնական թիվ լինի.

10/3- 1/3=9/3=3

29/7- 1/7=28/7=4

62/11-7/11=55/11=5

3.ABC եռանկյան պարագիծը 12/7 սմ է: Հայտնի է, որ AC = 5/7 սմ, AB = 3/7 սմ: Գտե՛ք BC կողմի երկարությունը:

Պատ․՝ BC=4/7։

4.Ի՞նչ կոտորակ պետք է գրել աստղանիշի փոխարեն, որպեսզի ստացվի հավասարություն:

82/105 +9/105 = 91/105

18/12+ 11/12 = 29/12

5.Կատարե՛ք կոտորակների հանում:

27/24 – 19/32=17/32

25/81 – 5/18=5/162

35/48  — 17/36=37/144

43/64 – 15/24=3/64

81/56 – 3/14=69/56

72/169 – 5/26=79/338

6.Գտե՛ք որևէ երկու կոտորակ, որոնց տարբերությունը լինի՝

4/9=8/9-4/9=4/9

17/5=20/5-3/5=17/5

18/13=19/13-1/13=18/13

Խորենացու մասին կենսագրական տեղեկությունները քիչ են։ Դրանց մեծ մասը հաղորդում է ինքը՝ հեղինակը, իր «Հայոց պատմության» մեջ պատահական կերպով։ Մովսես Խորենացին ծնվել է 5-րդ դարի սկզբին՝ մոտ 410-415 թվականներին, ենթադրաբար՝ Տարոն գավառի Խորնի կամ Խորոն գյուղում, մեկ այլ վարկածով՝ Սյունիքի Հաբանդ  գավառի Խորեա(ն) գյուղում (ըստ Կորյունի վկայության. Մ. Խորենացին իր մանկության տարիներում սկզբնական կրթությունը ստացել է իր ծննդավայր Սյունիքում՝ Մեսրոպ Մաշտոցի այնտեղ հիմնած դպրոցում)։ Ենթադրվում է, որ 15-16 տարեկան հասակում, այսինքն մոտ 427 թվականին, նա ուղարկվում է Վաղարշապատ։ Վաղարշապատի դպրոցում նա եղել է Մեսրոպ Մաշտոցի և Սահակ Պարթևի կրտսեր աշակերտներից։ Այստեղ նա ուսանում է 5-6 տարի՝ բացի հայերենից սովորելով նաև հունարեն և ասորերեն։ 431 թվականից հետո՝ հավանաբար 434-435 թվականների ընթացքում, ուսուցիչները նրան այլ աշակերտների հետ ուղարկել են Եգիպտոսի Ալեքսանդրիա քաղաք՝ «իսկական ճեմարանում կատարելագործվելու»։ Ալեքսանդրիայում նա սովորել է օտար լեզուներ, հատկապես հունարեն, յուրացրել է փիլիսոփայություն, քերթողական արվեստ, երաժշտություն, ճարտասանություն, աստվածաբանություն, պատմություն։ Այստեղ մոտ 5-6 տարի ուսանելուց հետո Խորենացին և իր ընկերները բռնում են վերադարձի ուղին և ճանապարհվում դեպի Հունաստան։ Սակայն ծովային սաստիկ քամիները նրանց նավը քշում են դեպի Իտալիայի ափերը։ Օգտվելով առիթից՝ հայ երիտասարդներն այցելում են Հռոմի սրբավայրերը, այնուհետև մեկնում են Աթենք։ Ձմեռն այնտեղ անցկացնելուց հետո գարնանը գալիս են Հայաստան։ Նրանք տեղ են հասնում Սահակ Պարթևի և Մեսրոպ Մաշտոցի մահվանից, այսինքն` 440 թվականի փետրվարից հետո։ Այս առիթով Խորենացին անկեղծ ու խոր հուզմունքով է արտահայտում իր ապրումները. «Նույնիսկ չհասա տեսնելու նրանց աչքերի փակվելը, լսելու նրանց վերջին խոսքն ու օրհնությունը»։

Առնետի անունից․

-Մի առավոտ ես ընկերացա մարդու հետ։ Անցավ միառժամանակ։ Մի օր գիշերը ես տեսա, որ վարագույրը վառվում է, չգիտեի ինչպես արթնացնել ընկերոջս և, որոշեցի կծել նրա այտը, որ ավելի շուտ արդնանա։ Երբ նա արթնացավ տեսավ, որ վարագույրը վառվում է։ Եվ հասկացավ, որ ես իրականում նրան օգնեցի։

Հոգեվորականի անունից․

-Մի անգամ ես ըներացա առնետի հետ։ Մի քանի օր անց։ Մի գիշեր ես քնած էի մեկել ուժեղ ցավ զգացի այտից, արթնացա և տեսա, առնետն է ինձ կծել

։ Ես բարկացած էի բայց, որ տեսա վարագույրը վառվում է, շնորհակալություն հայտնեցի նրան։

Рассказывая историю старого повара, автор заставляет задуматься о том, как важно сохранить свою совесть и честь, как тяжело бывает человеку всю жизнь носить груз вины перед теми, кого обманул. Вот и старый повар, кристально честный человек, не мог больше вспоминать о краже, совершенной им много лет назад. Искренне сочувствуя своему герою, писатель волшебным образом разрешает трагическую ситуацию.Не случайно в доме старика появляется Моцарт, который не только причащает повара,  но и своей удивительной музыкой, силой искусства возвращает навсегда утраченное- образ любимой Марты.
«Ты, Моцарт, Бог и сам того не знаешь…..»  (А. С. Пушкин)
Посмотрите, послушайте
Старый повар
Выполни тест:
1.Действие  рассказа происходит….
а) в девятнадцатом веке
б) и в начале двадцатого века
в) в конце восемнадцатого века
2. Старый повар жил . . . .
а) в доме богатой графини
б) в собственном доме на окраине города
в) в маленьком доме в саду
3. Старый повар . . . .
а) имел большую семью
б) ж и л вместе с дочерью
в) был совершенно одинок
4. В доме, где жили старый повар и Мария…….
а ) было много мебели
б.) была очень простая мебель
в) стоял старый рояль
5. Старый повар ослеп__
а) ещё в детстве
б) от жара печей
в) после болезни
6. Перед смертью старый повар ….
а) хотел исповедаться
б) попросил дочь позвать священника
в) рассказал дочери о своих грехах
7. Мария привела к отцу ….
а) священника
б) знакомого доктора
в) случайного прохожего, первого встречного
8. Старик хотел исповедаться перед смертью, потому что …
а) у него было много грехов
б) он был хороший христианин
в) когда-то однажды он украл золотую вещь
9. Когда-то давно повар украл золотое блюдо в доме графа,
чтобы —
а) купить дорогое лекарство больной жене
б) купить жене дорогой подарок
в) заплатить долги
10. Когда пропало золотое блюдо…….
а) повара прогнали с работы
б) были наказаны несколько слуг
в) никто из слуг не пострадал
11 . Выслушав признание (исповедь) старика, незнакомец сказал,
ч т о ….
а) Бог накажет или простит его
б) воровство — большой грех
в) старик ни в чём не виноват
12. Последним желанием умирающего было ….
а) выйти на улицу
б) увидеть свою жену, солнечный свет и цветущий сад
в) послушать музыку
13. Музыкант начал играть, и ….
а) старик заплакал
б) слепому старику показалось, что он видит всё, о чём мечтал
в) прохожие останавливались около дома, чтобы послушать
музыку

1.-Քաղցած աղվեսը կախ ընկած ողկույզներեով խաղողի վազ տեսավ։

2.-Նա ցանկացավ դունչը հասցնել խաղողին, բայց չկարողացավ։

3.-5.-Հեռանալիս ինքն իրենց ասաց։

4.-Ոչինչ, դեռ խակ է։

5.-Որոշ մարդիկ էլ այդպիսին են։

6.-Ուժ ու կարուղություն չունենալու պատճառով հաջողության չեն հասնու, մեղքը դնում են պայմանների վրա։

Ուղտը շատ ծույլէր, մարդու մոտ աշխատե չէր ուզում ու աշխատանքից խուսափելու համար ապրում էր Ոռնացող անապատում։ Այնտեղ այս ահավոր ծույլը փուշ, ճյուղ, կաթնախոտ ու տատասկ էր ուտում։ Մի առավոտ ձին թամբը մեջքին, սանձը բերանին, եկավ մոտն ու ասաց․ -Ուղտ, այ ուղտ, դուրս արի ու մեզ նման աշխատիր։ Ուխտը պատասխանեց։ -Ուզ, ուզ։ Ուխտ նրանց էլ միայն <ուզ> ասաց․ Հենց այդ <ուզն> էլ նրան պատիժ դարձավ․ դրանից մեջքին կուզ աճեց։

Իմ կարծիքով տեքստ հնարավոր չէ ստանալ, որովհետև նախադասությունները մեկը-մյուսին չեն շարունակում։

Հարցեր ե առաջադրանքներ

1. Ի՞նչ գործոններով է պայմանավորված ջրի շրջապտույտը Երկրի վրա:

 Ջիր շրջապտույտը կատարվում է օվկիանոսներից ջրի գոլոշիացման իսկ այնուհետև տեղումների միջոցով երկրի մակերևույթին ջրի տեսքով թափվելու հետևանքով:

2. Ջրի շրջապտույտի ի՞նչ տեսակներ գիտեք:

Տարբերում են ջրի շրջապտույտի երկու տեսակ՝ տեղական կամ փոքր և համաշխարհային կամ մեծ:

3. Որո՞նք են ջրի փոքր և մեծ շրջապտույտները: Paint կամ մկարչական այլ ծրագրով նկարիր ջրի ճանապարհորդությունը։

Երկրի մակերևույթից Արեգակի ճառագայթների ազդեցության տակ ջուրն արագ գոլորշանում է, և գոլորշիները բարձրանում են վեր: Որոշ բարձրության վրա դրանք, սառելով ու խտանա­լով, տեղումների ձևով թափվում են Երկրի մակերևույթին: Եթե այս գործրնթացր տեղի է ունենում սահմանափակ տարածքի վրա, ապա կոչ­վում է տեղական կամ փոքր շրջապտույտ:

Ջուրը օվկիանոսներից գոլորշիանալով քամիների ու օդային զանգվածների միջոցով տեղափոխվում է ցամաքի վրա և տեղնումների ձևով թափվում է ցամաքի վրա: Թափված տեղումները գետերի ու ստորերկրյա ջրերի միջոցով հոսելով նորից վերադառնում են օվկիանոս: Այդպիսի շրջապտույտը կոչվում է համաշխարհային կամ մեծ շրջապտույտ: 

4. Ո՞րն է ջրի շրջապտույտի նշանակությունը բնության մեջ:

Ջրի շրջապտույտի նշանակությունը: Ջրի շրջապտույտր չափազանց կարևոր նշանակություն ունի Երկիր մոլորակի համար:Ջրի շրջապտույտի միջոցով են գոյանում քաղցրահամ ջրի պաշարները ցամաքի վրա: Եթե չլիներ գոլորշացումը, ապա արագ կսպառվեր քաղց­րահամ ջուրը, և կյանք գոյություն չէր ունենա:

Կրճատեք կոտորակները

Կոտորակը կրճատելու համար անհրաժեշտ է կոտորակի համարիչն ու հայտարաը բաժանել նրանց ամենամեծ ընդհանուր բաժանարարի վրա։

• 15/20=5/5
• 25/10=5/2
• 3/9=1/3
• 12/4=3/1
• 5/30=1/6
• 36/48=6/8
• 48/6=8/1
• 27/81=3/9
• 100/125=20/25
• Նույն հայտարարով կոտարակների գումարը

3/12+19/12=(3+19)/12=22/12=11/6

Տարբեր հայտարարով կոտորակների գումարումը

5/24+3/4=(5·1+3·6)/24=(5+18)/24=23/24

Գտնենք [24,4]=24

24:24=1

24:4=6

Կատարե՛ք գումարում

• 12/50+6/25=12/25

• 6/13+4/2=32/13
• 7/12+5/10=13/12
• 7/24+5/10=19/24
• 4/11+3/4=49/44
• 12/5+3/10=27/10
• 6/8+6/5=39/20
• 7/8+8/9=127/72
• 14/3+15/2+3/4=155/12
• 6/4+3/4+5/3=47/12
• 12/7+8/3+41/21=133/21
• 5/8+6/4+6/5=133/40

Նարեկը որոշեց վերանորոգել  իր  ննջասենյակը։ Առաջին օրը նա կատարեց ամբողջ աշխատանքի  1/12-րդ մասը, երկրորդ օրը՝ 1/6-րդը։ Աշխատանքի ո՞ր մասը մնաց կատարելու։

Պատ․՝ 3/4 մնացել է։

Անահիտը առաջին օրը կարդաց ամբողջ գրքի 1/5-րդ մասը, երկրորդ օրը՝ 4/7-ը։ Անահիտին գրքի ո՞ր մասը մնաց   կարդալու։

Պաը․՝ 8/35 մնացել է։

Հասմիկը առաջին օրը կարդաց ամբողջ գրքի 1/6-րդ մասը, երկրորդ օրը՝ 1/2-ը, իսկ երրորդ օրը՝ 1/5-ը։ Ամբողջ գրքի ո՞ր մասն է կարդացել Հասմիկը 3 օրում։

Պատ․՝ 13/15 կարդացել է։

How king Alfred learn to read -կատարել արաջադրանքները

1. Why are many stories and legends told about Alfred the Great? He was known as a just and fair ruler. That is why he has earned the title the Great. Many interesting stories and legends are told about him.
   2. Why didn’t the Queen give the book to her sons? The Queen didn’t give the book to her sons, because they couldn’t read.
   3. Why was Alfred able to claim his prize? Alfred studied hard and learnt to read.
   4. Why did Alfred encourage people to study in schools? Because he thought that knowledge is more valuable, than force.
   5. Why did people call their King, Alfred the Great? Because he was known as a just and fair ruler.

Match the words with their meanings.

1. able to learn quickly-c. clever   

2. not the same-b. different 

3. always calm, showing self-control-a. patient  

4. something that is important or costs a lot-d. valuable

5. having a practical purpose, helpful-e. useful

6. acquire complete knowledge or skill-f. to master

7. to govern, to guide-g. to rule

8. a popular story, perhaps untrue-h. legend

9. worry-i. care 

10. just-j. fair

Match the  English and Armenian meanings.

1. claim-c. պահանջել                            

2. encourage-h. քաջալերել                   

3. force-e. ուժ                           

4. master-g. տիրապետել                         

5. patiently-i. համբերատարությամբ                     

6. proudly-b. հպարտորեն                      

7. rule- j. կառավարել                            

8. lean-k. հենվել                          

9. sword-d. թուր                         

10. valuable-f. արժեքավոր                   

11. educated-k. կրթված                 

12. eager-a. եռանդուն                        

Learn how to write a book review.

The title of the book is The Adventures of Tom Sawyer. The author of the book is a famous American writer- Mark Twain. It is a satirical novel for children. The story is about the adventures of a fun- loving boy- Tom Sawyer and his friends- Huckleberry Finn and Becky Thatcher. Tom lives with his aunt Polly in a small town, called St. Petersburg. The story took place in the 1840s. The book is very interesting, I enjoyed it very much. My most favourite character is Huckleberry Finn, who was very smart and brave and always helped his friends. I would recommend this book to all my friends. 

1. Կատարել գումարում

• 1/3+5/3=6/3
• 2/5+6/5=8/5
• 9/13+8/13=17/13
• 13/15+2/15=15/15
• 1/2+7/2+9/2=17/2
• 3/4+14/4+6/4=23/4
• 9/15+8/15+12/15=29/15
• 1/2+1/2+1/2=3/2
• 1/5+7/5+9/5=17/5
• 4/13+5/13+1/13=10/13
• 1/9+3/9+5/9=9/9
• Կոտորկաները բերել ընդհանուր հայտարարի և կատարել գումարում

• 2/3+5/6=4+5/6=9/6
• 3/2+7/6=9+7/6=16/6
• 14/15+1/5=14+3/15=17/15
• 2/5+4/5=26+4/5=6/5
• 1/20+4/10=1+4/20=5/20
• 4/15+3/5=4+3/15=7/15
• 12/20+4/7=12+4/1=16/1
• 24/30-1/6=24+1/10=25/10
• 35/16-2/32=35+2/2=37/2
• 1/15+4/20+6/60=1+4/6+5=11/5
• 34/7+2/14+5/6=34+2/5+1=41/1
• 1/5+3/10=1+3/5=4/5
• 3/6+2/4=3+2/2=5/2
• 5/20+1/4=5+1/2=6/2                           
• 6/15+3/10=6+3/5=9/5
• 3/7+4/10=3+4/1=7/1                           
• 14/20+7/10=14+7/2=21/5