ԿԱՏԱՐԵ՛Ք ԱՌԱՋԱԴՐԱՆՔՆԵՐԸ։

1․ Ովքե՞ր էին սպարտիատներն ու հելոտները։

Հելոներ-Հին Սպարտայում դորիացիների նվաճած երկրագործ բնակչությունը։ Հելոտները համարվել են պետության սեփականությունը, ամրացվել սպարտացիներին

Սպարտիատներն-Սպարտա սկզբում հին քաղաք–պետություն Պելոպոնեսում Եվրոտաս գետի հովտում։ Որպես պաշտոնական անվանում հիմնականում օգտագործվել է Լակեդեմոն անվանումը։

2․ Ներկայացրե՛ք Սոլոնի բարեփոխումները։ 

Աթենական պետության ժողովրդավարացման սկիզբը կապված է արքոնտ Սոլոնի անվան հետ։ Ք.ա.594թ. Սոլոնը ձեռնարկեց առաջին լուրջ քայլը պետության գոյությանը սպառնացող վտանգը վերացնելու համար։ Սոլոնը վերացրեց ստրկությունը։ Ատտիկայից դուրս վաճառված աթենացիները հետ վերադարձվեցին։

3․ Ո՞րն էր Թեմիստոկլեսի ծովային պատերազմի ծրագիրը։

Թեմիստոկլեսը մշակեց ծովային պատերազմի ծրագիրը: Դրա էությունը հետևյալն էր. ստեղծել ռազմա կան ուժեղ նավատորմ և ապագա պատերազմի ելքը վճռել ծովում, որտեղ հակառակորդը թույլ էր:

4․ Ներկայացրե՛ք Սալամինի ծովամարտը։ 

Սալամինի ծովածոցում աթենական նավատորմը փայլուն հաղթանակ տարավ: Քսերքսեսը թողեց իր բանակը և վերադարձավ: 

5․ Ինչպե՞ս ավարտվեցին հույն-պարսկական պատերազմները։

Հույն-պարսկական պատերազմներն ավարտվեցին հունական պոլիսների հաղթանակով:

6․ Թվարկե՛ք հունական աստվածներին։

Քանի, որ նրանք շատ-շատ էին ըս կթվարկեմ միքանիսին:

(Աթենաս.)
Իմաստության և կազմակերպված պատերազմի աստվածուհի։

(Ամփիտրիտե.)
Հին հունական դիցաբանության մեջ Ամփիտրիտեն ներեուհիներից մեկն է և Պոսեյդոնի կինը։

(Անանկե.)
Անխուսափելիությունն անձնավորող աստվածուհի։

(Արես.)
Ռազմի աստված, Զևսի և Հերայի որդին։

(Արտեմիս.)
Որսորդության, պտղաբերության մշտապես երիտասարդ աստվածուհին։ Նաեւ Լուսնի աստվածուհին է (իսկ նրա եղբայր Ապոլոնը մարմնավորում էր Արեգակը)։

(Աֆրոդիտե.)
Հին Հունական դիցաբանության մեջ համարվում է սիրո և գեղեցկության աստվածուհին։

(Դեմետրա.)
Հողագործության և բերքատվության աստվածուհի։

(Դիոնիսոս.)
Բնության արտադրող ուժերի, խաղողագործության ու գինեգործության աստված։

(Զևս.)
Երկնքի, ամպրոպի և կայծակի աստված, աշխարհի տիրակալ։ Օլիմպոսի աստվածներից գլխավորը, կրոնոսի և Հռեայի երրորդ որդին, Աիդի, Հեստիայի, Դեմետրայի և Պոսեյդոնի եղբայրը։

(Թեմիս.)
Արդարության, օրինականության և կանխագուշակումների աստվածուհի։

(Իրիս.)
Հին հունական դիցաբանության մեջ` ծիածանի աստվածուհի, Զևսի և Հերայի հանձնակատարը։

(Լաքեսիս.)
Ճակատագրի աստվածուհիներից` Մոյրաներից մեկը, որը որոշում է մարդկանց բախտը: Լաքեսիսը կյանքի թելը տանում է ամեն տեսակ փոփոխությունների միջով։

(Կաբիրաներ.)
Համարվել են պտղաբուծության, ստորգետնյա կրակի, ինչպես նաև նավաբեկյալների հովանավորներ:

(Հերա.)
Հերա (հին հունարեն` Ἥρα), հին հունական աստվածուհի, ամուսնության և ընտանիքի հովանավոր, մայրության, բարոյական մաքրության սրբազան դիցուհի։

(Հերմես.)
Հերմես, հին հունական աստված, Զևսի և Մայայի որդին։ Նույնացվել է հռոմեացիների Մերկուրիոս աստծո հետ։ Անձնավորում էր հատկապես խորամանությունն ու ճարպկությունը։ Հովանավորում էր գողերին, հռետորներին, վաճառականներին։ Ստեղծել է կշիռն ու չափը։ Զևսի սուրհանդակ, հանգուցյալների հոգիների դեպի դժոխք ուղեկցողը։

(Պոսեյդոն.)
Պոսեյդոն (հին հունարեն՝ հին հունական դիցաբանության մեջ ծովերի աստված, Կռոնոսի և Ռեայի երկրոդ որդին, Զևսի, Հերայի, Դեմետրայի, Հեստիայի և Աիդեսի եղբայրը։

(Տեթիս.)
Հունական դիցաբանության հնագույն, արխայիկ աստվածություններից, տիտանուհի, Ուրանոսի և Գեայի դուստրը, Օվկիանոսի քույրը և կինը, 3 000 որդի հեղեղների և 3 000 դուստր օվկիանոսների մայրը։ Տեթիսը համարվում է համընդհանուր մայր, գոյություն ունեցող ամեն ինչին կյանք տվող աստվածուհի։

7․ Ի՞նչ գիտեք Օլիմպիական առաջին խաղերի մասին։

Օլիմպիական խաղերը հնագույն և առավել տարածված համահունական տոնախմբությունների և մրցությունների ընդհանուր անվանումն է, որոնք կազմակերպվում էին Հին Հունաստանի Օլիմպիա քաղաքում՝ 4 տարին մեկ՝ ի պատիվ Զևս աստծու:
Օլիմպիական խաղերի պաշտոնական սկիզբը համարվում է մ. թ. ա. 776 թ., երբ խաղերն սկսեցին համարակալել և գրանցել հաղթողների անունները:

Թեմա՝  Բաշխական օրենքը ամբողջ թվերի համար
Սովորաբար, երբ մենք տեսնում ենք այսպիսի արտահայտություն …

Մենք պարզապես սկզբում կատարում ենք փակագծերի ներսի գործողությունը, հետո հաշվում ենք ընդհանուր արտահայտությունը.

Այդպես մենք հետևում ենք մեզ արդեն ծանոթ «գործողությունների հաջորդականությանը»:

Բաշխական օրենքը կիրառելիս սկզբում 4-ը սկզբում բաշխում ենք 8-ին, այնուհետև՝ 3-ին:

Դրանից հետո պետք է հիշենք, որ սկզբում պետք է բազմապատկել և դրանից հետո միայն գումարել:

Երկու դեպքում էլ ստանում ենք 44:Ինչո՞ւ այլ կերպ լուծեցինք հավասարությունը, եթե սկզբում պարզապես կարող էինք փակագծերի ներսի արտահայտությունը հաշվել:  Այսպես մենք պատրաստվում ենք այնպիսի արտահայտություններ լուծելուն, որտեղ փակագծերի փոխարեն կլինեն տառեր։
Օրվա առաջադրանքները
Համարներ  346, 347, 348, էջ՝ 68:

բ) 57⋅39 + 57⋅64,= 57x(39+64) գ) 39⋅42 + 28⋅42= 42x(39+28)
դ) 73⋅57 + 79⋅57, = 57x(73+79) ե) 13⋅195 − 13⋅41= 13x(195+54)
զ) 27⋅48 − 19⋅48, = 48x(27×19) է) 54⋅88 − 54⋅87= 54x(88+87)

բ) 57⋅39 + 57⋅64,= 57x(39+64) գ) 39⋅42 + 28⋅42,= 42x(39+28)
դ) 73⋅57 + 79⋅57,= 57x(73+79) ե) 13⋅195 − 13⋅41,= 13x(195+41)
զ) 27⋅48 − 19⋅48,= 48x(27+19) է) 54⋅88 − 54⋅87:= 54x(88+87)

ա) 350⋅46 + 250⋅46=46x(350+250)

բ) 728⋅49 − 528⋅49=49x(728+528)

գ) 52⋅100 − 52⋅99=52x(100+99) 

դ) 99⋅48 + 1⋅48=48x(99+1)

ե) 4300-43×99=4300-(43×99)

զ) 999⋅156 + 156=156×999

է) 128×32+872×32-1000×31=32×31(128+872+1000)

ը) 728⋅359−628⋅359+641⋅1000=359×641(728+628+1000)

թ) 999⋅999−999⋅989−9990=999(9990+989)

Полный или неполный

№ 13
Приготовь
для опыта:
стакан,
20 монет,
воду
Налей в стакан воду до самого края. Полон он или не полон?
Ты говоришь — полон. Проверим.
Возьми два десятка монет и опускай в стакан монетку за монеткой. Если погружать монетки в воду осторожно, без всплеска,
немало их поместится в этом «полном» стакане, и вода не скоро
начнет переливаться через край; при этом поверхность воды в стакане понемногу примет выпуклую форму.

№ 13

Պատրաստել
փորձի համար.
բաժակ,
20 մետաղադրամ,
ջուր
Ջուրը լցնել բաժակի մեջ մինչև եզրը։ լիքն է, թե ոչ:
Դուք ասում եք լիքը. Եկեք ստուգենք.
Վերցրեք երկու տասնյակ մետաղադրամ և մետաղադրամի ետևից թաթախեք բաժակի մեջ: Եթե ​​մետաղադրամները զգուշորեն, առանց շաղ տալով, ընկղմում եք ջրի մեջ,
նրանցից շատերը կտեղավորվեն այս «լիքը» բաժակի մեջ, իսկ ջուրը՝ ոչ շուտով
կսկսի լցվել; այս դեպքում բաժակի ջրի մակերեսը աստիճանաբար ուռուցիկ ձև կստանա։

Շատրվան շշում

№ 24
Приготовь
для опыта:
банку,
пузырёк,
пробку,
соломинку,
свечу,
папиросную
бумагу,
воду

Наполни водой на три четверти небольшой пузырек из-под лекарства. Пропусти сквозь пробку соломинку как можно меньшего
диаметра. Этой пробкой очень плотно закупорь пузырек; соломинка должна доходить почти до дна.
Накрой теперь пузырек стеклянной банкой, которую предварительно подержи несколько мгновений опрокинутой над пламенем
свечи. Воздух в банке нагреется, расширится, и часть его выйдет
наружу. Банка скоро начнет остывать и втягивать в себя воздух
обратно. Но ты подложи под пузырек и под большую банку несколько листов смоченной в воде папиросной бумаги или кусок резины и плотно прижми сверху банку, опрокинутую над пузырьком.
Тогда воздух снаружи не сможет войти в банку. Давление воздуха
в пузырьке будет больше, чем в банке, и поэтому из верхнего конца
соломинки ударит фонтан.

№ 24

Պատրաստել
փորձի համար.
բանկ,
սրվակ,
խցան,
ծղոտ,
մոմ,
ծխախոտ
թուղթ,
ջուր

Դեղորայքի փոքրիկ շշի երեք քառորդը լցրեք ջրով: Խցանափայտի միջով անցկացրեք հնարավորինս փոքր ծղոտը
տրամագիծը. Շատ սերտորեն փակեք սրվակը այս խցանով; ծղոտը պետք է հասնի գրեթե մինչև հատակը:
Այժմ սրվակը ծածկեք ապակե տարայով, որը նախ պահում եք կրակի վրա շրջված մի քանի րոպե:
մոմեր. Սափորի օդը կտաքանա, կընդլայնվի, և դրա մի մասը դուրս կգա
դուրս. Սափորը շուտով կսկսի սառչել և օդի մեջ մտնել:
ետ. Բայց դուք դնում եք ջրի մեջ թաթախված մի քանի թերթ անձեռոցիկ կամ ռետինե կտոր սրվակի տակ և մեծ բանկայի տակ և ամուր սեղմում եք սրվակի վրա շրջված բանկայի վրա:
Այդ դեպքում դրսից օդը չի կարողանա մտնել բանկա։ Օդի ճնշում
սրվակի մեջ ավելի շատ կլինի, քան բանկայի մեջ, հետևաբար՝ վերին ծայրից
ծղոտները հարվածեցին շատրվանին.