Պարապմունք 98

828.

12,5:10= 1,25

72,6:100= 0,726

173,56:100= 1,7356

0,3:100= 0,003

0,73:1000= 0,00073

1,664:10 000= 0,0001664

829.

783:10=78,3

988:100=9,88

54 000:10 000=5,4

7800:1000=7,8

3:1000=0,003

5:100 000=0,00005

830.

3,6:3=1,2

75,5:5=15,1

1,24:4=0,31

2,53:11=0,23

7,81:11=0,71

13,2:24=0,55

831.

0,48:8=0,06

0,84:21=0,04

0,001:5=0,0002

0,002:4=0,0005

0,125:25=0,005

0,0625:25=0,0025

832.

3,1:0,1=31

7,21:0,01=721

6,3571:0,01=63571

4,729:0,001=4729

4,29:0,1=429

7,1:0,001=71

Պարապմունք 97

Թեմա՝ Տասնորդական կոտորակների բաժանումը
Երկրորդ եղանակ․սյունաձև բաժանում

1.Կատարեք բաժանումը՝
⅔:¼=8/3
¼:⅕= 5/4
2/45:1/45=24500/14500=49/29
2:¼=8
3:1/9=
1.10/11:21/11
1.⅕:2.3/6

2. Կատարեք տասնորդական կոտորակների բաժանումը․
1,5:0,5
2,25:1,5
16,9:1,3
14,4:1,2
3:0,5
6:0,2
7,12:0.1
45,9:0,01

3.Նշված տասնորդական կոտորակները փոքրացրեք 100 անգամ։
1456,12
23,16
2671,022
2,34
0,1

4. Նշված տասնորդական կոտորակները  մեծացրեք 100 անգամ։
2,45
12,3
0,15
2,56789
1,3
2,13

5. Կրկնողություն․ Գտիր արտադրյալը․
1,2×1,3
0,25×0,4
1,14×0,35
0,3×0,4
1,1×1,3
0,25×0,25
8×0,125

6. Լուծիր խնդիրը.
Փիղը 0,7 տոննայով ծանր է գետաձիուց, իսկ նրանց ընդհանուր քաշը 8,3տոննա է։ Որքա՞ն է յուրաքանչյուրի քաշը։

Լրացուցիչ կրթություն (տանը)

Առաջադրանքները կկատարես մինչ երկուշաբթի:

1.Բառաշարքերում առանձնացնել հոմանիշների 5 եռյակ:
Ջլատել, վատաբանել, հանգցնել, վհատվել, մարել, հուսալքվել, փնովել, պղծել, մասնատել, հուսահատվել, պառակտել, ապականել, շիջել, պախարակել, արատավորել:

Ջլատել-մասնատել, պառակտել։

Վատաբանել-փնովել, պախարակել։

Հանգցնել, շիջել, մարել
Վհատվել, հուսալքվել, հուսհատվել
Պղծել, ապականել, արատավորել
2.Բառաշարքում առանձնացնել հոմանիշ բառերի 5 զույգ:
Կեսօր, հանդարտություն, այգաբաց, միջօրե, խաղաղություն, դայլայլ, հավերժություն, կատար, արշալույս, գագաթ,փայփայանք, հավիտենություն:

Կեսոօր — միջօրե
Հանդարտություն — խաղաղություն
Այգաբաց — արշալույս
Գագաթ — կատար
Հավերժություն — հավիտենություն
3.Բառաշարքում առանձնացնել հականիշ ածականների 5 զույգ:
Քնքուշ, ազնիվ, փոթորկուն, դժոխային, նենգ, բիրտ, ողորկ, հանդարտ, խորդուբորդ, եդեմային:

Քնքուշ-կոպիտ

ազնիվ-կեղծավոր

դժոխային-արքայական

բիրտ-քնքուշ

ողորկ-խորդուբորդ
4.Երկու շարքերից ընտրել արմատ և ածանց և կազմել ածանցավոր գոյականներ:
Ա. Հիվանդ, ելք, գոգ, ջերմ, արգելել, ավազ, ճահիճ, գերեզման, ամուր, կտակ, դարբին, հյուր, ծառ, աղոթել, աշխատել, ծիրան, այգի, լվանալ, բույր, կտակ, դպիր, արվեստ:
գերեզման-ոց
հյուր-անոց
արվեստ-անոց
կտակ-արան
բույր-ոտ
լվանալ-ոց
ծիրան-անոց
այգեստան
աղոթք-արան
ծար-անոց
դարբին-ոց-դարբնոց
ճահիճ-ոտ
արգանել-ոց
ջերմ-ոց-ջերմոց
հեռու-ստան-հեռաստան
ավազ-ուտ
աղոթք-արան-աղոթարան

Բ. -անոց, -արան, -ոց, -ստան, -ուտ, անք:


5. Տրված արմատներով կազմիր մեկական հոդակապով ու անհոդակապ բարդ բառ:
Ջուր, լույս, հաց, որս, երգ, արյուն, արվեստ, աստղ, օգուտ:
Օրինակ՝ ջրհոր-մրգաջուր:

Ջուր-ջրհոս

լույս-լույսաբաց

հաց-հացաման

որս-որսալ

երգ-երգել

արյուն-արյունակեց

արվեստ-արվեստագետ

աստղ-աստղաբան

օգուտ-օգտակար

Օրգանիզմն ամբողջական համակարգ է

Յուրաքանչյուր կենդանի օրգանիզմ կազմված է բջիջներից: Բազմաբջիջ օրգանիզմների կառուցվածքային փոքրագույն մասնիկը բջիջն է: Բջիջներից առաջացնում են հյուսվածքներ, հյուսվածքներից օրգաններ, օրգաններից՝ օրգանների համակարգեր:
Կենդանի օրգանիզմում յուրաքանչյուր օրգան և օրգանների համակարգ կատարում է որոշակի գործառույթ: Դրանց փոխկապակցված աշխատանքն ապահովում է օրգանիզմի՝ որպես միասնական համակարգի կենսագործունեություն:

Օրգաններից որևէ մեկի աշխատանքի խանգարումն անմիջապես ազդում է մյուս օրգանների և ամբողջ օրգանիզմի աշխատանքի վրա:
Կենդանիների մարսողական համակարգն ապահովում է օրգանիզմը սննդարար նյութերով: Մարսողության կամ սննդանյութերի ներծծման ցանկացած խանգարում անդրադառնում է բոլոր օրգանների աշխատանքի վրա: Չստանալով բավարար քանակությամբ սննդարար նյութեր՝ օրգանիզմի աճը դանդաղում է, խանգարվում է բջիջների վերականգնումը, նվազում է ակտիվությունը:
Բույսերի կյանքը սկսվում է սերմի ծլումից: Տերևներում սննդարար նյութեր չեն կարող առաջանալ առանց ջրի և նրա մեջ լուծված հանքային աղերի: Դրանք արմատներով ներծծվում են հողից և ցողունով հասնում տերևներին: Արմատի կամ ցողունի ցանկացած վնասվածք խանգարում է այդ գործընթացին, և տերևները ջուր և հանքային նյութեր չեն ստանում: Միևնույն ժամանակ առանց տերևներում սինթեզված սննդարար նյութերի անհնար է արմատների և ցողունների աճը: Այն չի կարող ծաղկել, ձևավորել պտուղներ և սերմեր:
Կենդանի օրգանիզմների աճն ու զարգացումը, շնչառությունը, սնուցումը, բազմացումը կախված են շրջակա միջավայրի պայմաններից: Բոլոր կենդանի օրգանիզմները արձագանքում են շրջակա միջավայրի փոփոխություններին, և դրանից է կախված նրանց կենսագործունեությունը:
Գրականության հղումը

Հարցեր

1. Ինչո՞վ է պայմանավորված օրգանիզմի ամբողջականությունը:

Օրգանիզմի ամբողջականությունը պայմանավորված է նրանով երբ որ օրգանիզմում կան բոլոր օրգանները և նրանք աշխատում են:
2. Ի՞նչ տեղի կունենա, եթե կենդանին չստանա բավարար քանակությամբ սննդանյութ:

Օրգանիզմի աճը դանդաղանում է, խանգարվում է բջիջների վերականգնումը և բույսը էլ չի աճում:

Պարապմունք 96

Առաջադրանքներ։
1.Կատարեք բաժանումը՝
⅔:¼=8/3
¼:⅕=5/4
2/45:1/45=2
2:¼=8
3:1/9=27
1.10/11:21/11=1
1.⅕:2.3/6=36/75

2. Կատարեք տասնորդական կոտորակների բաժանումը․
1,5:0,5=3
2,25:1,5=1,5
16,9:1,3=13
14,4:1,2=12
3:0,5=6
6:0,2=30
7,12:0.1=71,2
45,9:0,01=

3.Նշված տասնորդական կոտորակները փոքրացրեք 100 անգամ։
1456,12:100=14,5612
23,16:100=0,2316
2671,022:100=26,7102
2,34:100=0,0234
0,1:100=0,001

4. Նշված տասնորդական կոտորակները  մեծացրեք 100 անգամ։
2,45×100=245
12,3×100=1230
0,15×100=15
2,56789×100=256,789
1,3×100=130
2,13×100=213

5. Կրկնողություն․ Գտիր արտադրյալը․
1,2×1,3=1,56
0,25×0,4=0,1
1,14×0,35=0,339
0,3×0,4=0,12
1,1×1,3=1,43
0,25×0,25=0,0625
8×0,125=1

6. Լուծիր խնդիրը.
Փիղը 0,7 տոննայով ծանր է գետաձիուց, իսկ նրանց ընդհանուր քաշը 8,3տոննա է։ Որքա՞ն է յուրաքանչյուրի քաշը։

Լուծում։ 1․ 8,3-0,7=7,6

2․ 7.6/2=3,8

3․ 3,8+0,7=4,5

Պատ․՝ Փիղ-4,5
Գետաձի-3,8

Լրացուցիչ կրթություն (տանը)

Լրացնել բաց թողնված տառերը` վ կամ ֆ:

Ավտոմեքենան ընթանում է հարավային ասֆալտապատ ճանապարհներով` հազիվհազ հաղթահարելով ոլորանները: Յուրահատուկ թովչանք ունեն այդ վայրերը: Թեև հեռու չեն նավթահանքերը, սակայն բուսական աշխարհը հարուստ է ու տարատեսակ: Ահա թավշյա հովտաշուշանները, կտավատի, արտերը, գունավոր հավքերը, որոնք ասես մայր բնության գովքն են երգում: Աջ կողմից թափվում է աղմկոտ մի ջրվեժ: Ահա և օվկիանոսը։ Այն հիասքանչ է և` խաղաղ ժամանակ, և խռովքի պահին: Ափին` եթոֆպացիներ, ավղանցիներ, նեգրեր: Հավանաբար, զբոսանքի են գնալու: Դեռևս ոչ հեռավոր անցյալում այս վայրերում կյանքը կաթվածահար էր, որովհետև զավթողները, որոնց այժմ էլ ժողովուրդը նզովքով է հիշում, ուզում էին տիրել երկրին: Նրանք հետ շպրտվեցին և ամեն ինչ մտավ բնական հունի մեջ: Բոլորս հիացած ենք: Ինչ հողեր են: Ասես երկնքից օրհնություն է թափվում:

Լրացնել բաց թողնված տառերը` եվ կամ և:

Խաղողի ոսկեվազ դաշտերի մոտ՝ մի բլրակի վրա կանգնած, սևեռուն նայում ենք ոսկևորված անդաստաններին ոսկևառ հորիզոններին, գյուղը գոտևորող գինևետ արտերին: Արեգակի ոսկեվարս ճառագայթները ոսկեզօծել են շուրջբոլորը, օդը  լցված է սերկևլենու բույրով: Մեղմ սյուքը ասես մոտենում է դափնեվարդերին, եղրևանիներին, սեթևեթանքով հպվում, փարվում ապա սլանում դեպի այգևետ գյուղերը` թեթևացնելու տապը: Օրվա այդ շոգ պահին դաշտում եռում է աշխատանքը։ Տարեվերջյան քննություններից հետո մեծերին օգնելու են եկել դպրոցականները: Արեվառ դեմքերին ոգևորություն` աշխատում են եռանդով: Գիտեն` ամառը շուտով հոգեվարք կապրի, և իրենք դարձյալ կգնան դպրոց՝ հոգևոր սնունդ ստանալու: Իսկ առայժմ բոլորը` կին թե տղամարդ, ալևոր թե պատանի, պիտի աշխատեն: Ալեվետ այգիներն առատ բերք են խոստանում: Գյուղացու ուշադրությունը բևեռված է միայն հողին, որը կարճ ժամանակ անց կհատուցի պարգևելով բարիքների առատություն:

Ուղղագրության օր (Մայրենի)

(Դասարանական աշխատանք)

Լրացնել բաց թողնված տառերը` է կամ ե:

Միջօրե էր, աներևակայելի շոգ: Վարդգեսը, որ երկար տարիներ  չէր եղել հայրենի  գյուղում, նորեկի անհագուրդ հետաքրքրությամբ զբոսնում էր հարազատ վայրերում: Վերելքներով ու վայրէջքներով ելևէջող ճանապարհը ծանոթ էր նրան: Ահա երփներանգ դաշտերը, որ արածում են գոմեշների նախիրները, Սևանհէկը, որ առատ էլեկտրաէներգիա է մատակարարում շրջակա գյուղերին, լսվում է ծաղիկների առէջներից  նեկտար հավաքող մեղուների բզզոցը: Ճանապարհից աջ` գետեզրին, հնէաբաններ են աշխատում, որոնք մանրէաբանի բծախնդրությամբ զննում են  ինչ-որ պեղված բեկորներ: Առօրեական հոգսերով, կարևոր և անէական հարցերով տարված  տասը տարի չէր այցելել մանկությանը բնօրրանը և այժմ դողէրոցքով բռնվածի պես տենդագին դիտում էր շուրջբոլորը: Երբևէ մտածե՞լ էր, թե այսքան աներկբայորեն կապված է հայրենի գյուղին, երբևիցե անդրադարձե՞լ էր, թե որքան ձգող է ծննդավայրը: Ինչևիցե, կտրելով բազմերանգ ծաղիկներով պատված բլրակը, հասավ արգավանդ անդաստաններին:

Լրացնել բաց թողնված տառերը` ղ կամ խ:

Ասում են` կա դժողք և դրախտ: Եթե, իրոք, այդպես է, հավանաբար, դրախտը գտնվում է Ջավախքում` հայտնի իր խրոխտ երկնամուղ լեռնաշխթաներով զմրուղտյա անդաստաններով, գողտրիկ, նախշուն ծաղկաստաններով, պղտոր գետակներով` սեղմված քարերի շեղջակույտերի արանքում: Ջուրը ճողփում է ափերին հղկում քարերը, կոչվում խեղդուկ, ուր բուրում է դաղձը: Լեռների ծերպերից, ժայռերի ճեղքերից դեպի Սարամո գետն են իջնում կխտարներ, եղջերուներ, թղկենիների բարձր ճյուղերին վխտում են սկյուռներ, իսկ սաղարթների միջից լսվում է դեղձանիկների քաղցրահնչյուն երգը: Աճում է վայրի խաղողը` հյութեղ ողկույզներով: Նախկին աղքատ քոխտիկների և հյուղակների փոխարեն կտեսնես գեղեցիկ տներ` երկփեղկ պատուհաներով, տախտակամած պատշգամբներով և սանդուղքներով, որ կառուցել են այս լեռնաշխարհին ապավինած գաղթակաները: Դրանցից են քույր ու եղբայր Վաղթանգն ու Սանդուխտը: Դժղեմ բախտը թուրք ելուզակների զոհ դարձրեց ծնողներին: Ապրում էին Վանա լճի ափին` Ախթամար կղզուն դեմուդեմ, հայրը ուղտապան էր, հաղթանդամ մի գեղջուկ: Ընտանիքով ուխտի էին գնացել Ախթամարի վանքը, երբ լսեցին ողբերգական լուրերը: Սկսվել էր նախճիրը: Շտապ վերադարձան, նախքան փախչելը ընտանեկան գանձերն ու փաստաթղթերը թաքցրին գաղտնի մի տեղ, կողպեքով փակեցին դարպասն, ու եղկելի ջարդարարները սրախողխող արեցին ծնողներին, իսկ քույր ու եղբայր, հաղթահարելով քախցը, աղքատությունը, զրկանքներ, հասան Ջավաղք` որպես նշխար իրենց հետ բերելով մի բուռ հող:

Ապրիլի 17-21

Առաջադրանք՝ 

  1. Արշակունիների իշխանությունը ու՞մ օրոք դարձավ ժառանգական, գրե՛ք դրա նշանակությունը։
  1. Ներկայացնել 226 թ․ գահի համար պայքարը Պարթևստանում/ Պարսկաստանում։
  1. Ովքե՞ր էին Տրդատ արքայազնը և Գրիգոր Պարթևը։

Տրդատ Գ Մեծ (255 կամ 250 — 330), Մեծ Հայքի Արշակունի թագավոր 278 թվականից։ Հայոց թագավոր Խոսրով Բ Արշակունու (253-261) որդին։ Սուրբ Գրիգոր Լուսավորիչ, Գրիգոր Պարթեվ (239–325/326), Հայոց առաջին եպիսկոպոսապետ 302-ից, համաքրիստոնեական տոնելի սուրբ: 

  1. Պարսից մոգերը ի՞նչ քաղաքականություն էին իրականացնում Մեծ Հայքում։